Geen Toerist #6: Weer Zingen

Afgelopen zaterdag een korte en hevige zangsessie gehad. De kersthit leek een inkoppertje te worden, want al goed gedemood en meerder keren van guide vocals voorzien. Effe op de band knallen en doorrrrrr was de bedoeling. Helaas kwam de werkelijkheid tussenbeide.

vroeger zong ik zo (archief AA)

Het duurde enige tijd voor het juiste geluid werd gevonden. Hoe vertaal ik de tekst van het liedje in de klank van mijn zang? En de moeilijkheid bleek ook nog om die sound vast te houden. De aandacht voor detail begon zich te wreken. Elke kleine verbuiging, elke weifeling in timing, werd tegen het licht gehouden. Kortom, veel takes. Veel kleine stukjes, maar ook weer niet te klein want dan breekt de flow en geloofwaardigheid van de melodie. Geschoolde zangers zijn consistent in hun sound, als die eenmaal is gekozen. Bij mij is het meer hit en mis. Op goed geluk pielen en niet teveel nadenken. Maar wel op toon gezongen, met intentie en scherp op timing. Onmogelijke spagaat.

inderdaad, zo zong ik echt altijd (archief AA)

Nadenken en zingen gaat niet tegelijk, ten minste, niet bij mij. Hoe meer ik mijn best ging doen, des te slechter het werd. De simpelste dingen werden nodeloos ingewikkeld. Uiteindelijk, met stug volhouden, kwam het nog op zijn pootjes terecht, hoewel mijn gehoor gesloopt was en alles maar dan alles vals, raar, onoprecht, ongelijk en belachelijk klonk. Studiobaas Antal was niet ontevreden en daar doe je het voor op zo'n dag.

Onderweg naar huis was alles op de radio vals, slecht getimed, raar en stupide. Zelfs Frank Boeijen. En dag later was mijn gehoor weer bijgetrokken en zat ik niet meer vast in een parallel universum waar alle muziek stom was.

Zijn we nog niet eens aan doubletracking en koortjes toe gekomen.

Geen Toerist #5: Studio Tips van de Opname Revolutie

  

Omdat we alles achterstevoren en omgedraaid aan het doen zijn bij de opnames voor Geen Toerist Meer, is het tijd voor wat tips qua studiowerk. Persoonlijk heb ik de afgelopen jaren veel gehad aan Graham Cochrane en diens Recording Revolution. Veel goede ideeën, handige tips en nuttige trucs om je opnames meer overtuiging te geven. Altijd praktisch en altijd met een scherpe invalshoek. Bovenstaand filmpje gaat over een mooie theorie, de zogenaamde Heavy Mix Buss Theory. Het komt er op neer dat je zo min mogelijk plug-ins op de individuele sporen zet en in plaats daarvan je master mix bus volstort. Een werkwijze die eenvoud en brute kracht combineert. Gouden tip. Probeer het zelf eens.

Het blijft opmerkelijk hoe het schrijven van een liedje en het opnemen ervan elkaar onvermijdelijk gaat beïnvloeden. Ik heb niet de ambitie om een "echte" producer te zijn, maar ik weet wel als liedjesschrijver het best wat ik met een liedje wil. Mijn visie op mijn muziek gaat altijd boven technische knowhow.

Neve 51 desk in Nimrod Studio

Als het op mixen aankomt, ben ik een ervaren amateur met een gefundeerde mening en intuïtie. Zoek wat rond op de Internets en je struikelt over de recordingblogs. Iedereen wil leren om toffe opnames te maken. Ikzelf ben ook af en toe aan het grasduinen en bevlek mezelf met allerlei tips over compressors, eq's en busroutes. Het meeste blijft niet hangen of blijkt niet praktisch. Het concept van Top Down Mixing is wel doorgedrongen tot de Belker Studio. Een even simpel als effectief idee: Je master fader is je belangrijkste fader, dan komen de mixbussen, de groepen en de send effects, en dan pas komen de individuele sporen. Een pyramide-structuur. Neem tien gitaarpartijen op en voor je het weet ben je alle overzicht kwijt. Maak een aux-groep voor de 10 gitaarsporen en je hebt aan 1 fader genoeg. Door in lagen te denken, behoud je overzicht. Ook hier geldt: probeer het thuis ook eens.

En sowieso is mijn voornemen om de aloude 80%-20% verhouding van opnemen tegenover mixen in ere te herstellen. Mijn liedjes zijn niet al te moeilijk, de opnames zijn niet al te moeilijk, dan moet het mixen ook niet al te moeilijk worden. Althans, dat is voor nu de theorie.

Crème Fraîche In Je Liedje

Carole King Chord

Zoals de meeste van jullie wel inmiddels weten, ben ik geen groot fan van "moeilijke akkoorden". Deels omdat ik de muziek die ikzelf tof vind ze niet gebruikt en deels omdat mijn oren al die extra informatie niet aankunnen. Ik houd van de eenvoud en helderheid van de drieklank. 

Je kunt wel degelijk een rijkere harmonie creëren met drieklanken door andere basnoten te gebruiken. Denk aan talloze Tony Banks-momenten in de muziek van Genesis of het befaamde "Carol King-akkoord", oftewel de 4 in de bas: F/Bb. 10CC's I'm Not In Love begint ook op zo'n akkoord (Gm7/C). De combinatie van helderheid en rijkdom is voor mij erg prettig.

Waar ik minder van ben is het majeur 7 akkoord, ook wel bekend als ∆. Ik begrijp dat wanneer je meer van muziektheorie gaat weten en je met vierklanken in de weer gaat, het uitermate verleidelijk is om al die 7-akkoorden toe te passen in je liedjes. En het majeur 7 akkoord glijdt o zo makkelijk je liedje in. Klinkt altijd goed, en dat is nu net het probleem.

smurrie op je eten

Het majeur 7 akkoord is het Akkoord Der Goede Smaak. Het laat horen dat je niet van de straat bent. Dat je sophisticated bent, een goede wijn weet te waarderen en kunt meepraten over de filosofie van Hegel en Kant. Het is ook een akkoord dat bij buitensporig gebruik de gehoorgang blokkeert. Het is namelijk een nogal calorierijke klank. De majeur 7 gaat vaak op een sausje lijken: heel lekker, maakt alles smooth maar je kunt je ook afvragen of het wel overal nodig is. Ik hou heel erg van crème fraîche, maar ik gooi dat niet over al mijn eten. Het past niet in elke combinatie en na verloop van tijd groei in uit mijn broeken als ik dat doe. Teveel crème fraîche maakt je eten nogal weeig. De kruiden delven het onderspit en verdwijnen onder een dikke laag witte smurrie. Met andere woorden: gebruik de majeur 7 met mate. pas hem toe als effect, als toevoeging, en niet als standaarduitbreiding van elke drieklank. 

Volgende keer in de reeks Belker Kookt Met Liedjes: Metaforen zijn net als koriander: ze maken je gerecht fris maar als je er teveel van gebruikt gaat het naar zeepsop smaken. Dat is op zich ook weer een metafoor en zo blijf je aan de gang.

Geen Toerist #4: Serieus Zingen

zonnetje in huis, die gast

Zingen is het makkelijkste en het moeilijkste van een opnameproces. Aan de ene kant is het een kwestie van de woorden enigszins op de juiste toonhoogte uit je bek laten vallen (ziehier mijn visie op het begrip 'zingen'), aan de andere kant is het een kwestie van elk woord, elke wending, elke frase van betekenis en noodzaak te voorzien. En soms moet dat regel voor regel, woord voor woord.

Gisteren was zo'n dag van meticuleus werken. Ik toog met een zonnetje op de voorruit naar het u welbekende Made. Om eens wat serieuze leadzang op te nemen. Want in mijn rommelhok/studio galmt het minder lekker. Plus: iemand die meeluistert terwijl je staat te blèren, is echt een grote aanrader.

Zomotta

Eerst deden we een kleine microfoon-shoot-out (toch eens kijken wat nu de verschillen tussen de microfoons zijn) en de duurste won. Want, natuurlijk, mijn weergaloze stem verdraagt geen Chinees broddelwerk. Allereerst stond Vuurtorenwachter op de rol. Het is mijn vertaling van het fenomenale Wichita Lineman van Jimmy Webb. Waarschijnlijk heb ik de boel een hele toon te laag staan, maar alla deal with it. Jimmy Webb heeft er nogal een handje van om melodieen te schrijven die allerlei noten gebruiken die nou net niet in het akkoord zitten. En dat is af en toe zoeken voor de zangert van dienst. We zijn met de stofkam door de melodie gegaan. Ik wilde graag alles helemaal nailen. Geen ruimte voor twijfel. En daar komt dan de vocal coach/producer bij in beeld. Samen terugluisteren, frase voor frase. Proberen om die melodie vorm te geven. Soms goeie sound en dan geen toon, soms strak op de toon maar een sound van niks. Uiteindelijk heb ik bijna alle regels in z'n geheel gezongen.

Hele. Mooie. Plaat.

Normaal ben ik van de 3 takes en wegwezen, maar dit lied vroeg echt om een nauwgezette aanpak. Mijn favoriete vocal coach Antal en ik besloten deze aanpak ook los te laten op Siddeburen, en verdomd: ook bij mijn eigen liedjes werkt het! Het is gewoon werk. Veel takes doen, terugluisteren en keuzes maken en aan de hand van die keuzes verder takes doen. Blijft wel opmerkelijk dat, ondanks de hoeveelheid takes, de beste momenten bestaan uit redelijk lange regels. Woord-voor-woord-knip-plak werkt stukken minder goed.